Życie i posługa Karola Wojtyły – Jana Pawła II już posiada swoją ogromną historiografię. Mogłoby się wydawać, że wszystkie zagadnienia badawcze dotyczące tej osoby zostały wyczerpane i zamknięte. Jest to jednak twierdzenie błędne. Nie wszystkie okresy z Jego życia zostały z należytą pieczołowitością opisane. Największe dysproporcje dotyczącą okresu posługi Karola Wojtyły, jako biskupa pomocniczego, wikariusza kapitulnego i metropolity krakowskiego (1958-1978) oraz czasów pontyfikatu (1978-2005). Oczywistym jest, że na korzyść okresu papieskiego przemawia jego międzynarodowe znaczenie, w szczególności zaś wkład Jana Pawła II w przemiany globalne, których był inicjatorem, współtwórcą i aktywnym uczestnikiem. Zatem konieczne wydaje się uzupełnienie naszej wiedzy by uzyskać pełen obraz drogi, jaką Karol Wojtyła przebył aż do historycznego dnia 16 października 1978 r., gdy został wybrany na tron Apostołów.
Dlatego pojawienie się na rynku wydawniczym książki ks. Pawła Kummera „Karol Wojtyła wobec reformy liturgicznej w archidiecezji krakowskiej”, należy przyjąć z zadowoleniem, doceniając wybór newralgicznego tematu. Pracę sytuować należy na pograniczu biografistyki i historii Kościoła lokalnego (w tym przypadku archidiecezji krakowskiej), ujętych w konkretnej, liturgicznej perspektywie.
Niezwykle cenne jest – w kontekście analizowanego problemu – powiązanie kilku wzajemnie oddziałujących i zachodzących na siebie płaszczyzn: Kościoła powszechnego, Kościoła w Polsce i Kościoła krakowskiego. Wyraźne odniesienie do tych trzech rzeczywistości Kościoła – od globalnej do lokalnej zawierają trafnie sformułowane we Wstępie podstawowe pytania badawcze (s. 17). Warto podkreślić, że praca ma charakter właściwie pionierski. Do tej pory powstało tylko kilka monografii podejmujących problematykę wprowadzania reformy liturgicznej w poszczególnych Kościołach lokalnych (diecezja tarnowska, diecezja siedlecka, archidiecezja warszawska, diecezja warmińska, archidiecezja wrocławska). W grupie tej brakowało jednak archidiecezji krakowskiej, będącej od wieków punktem odniesienia dla innych Kościołów lokalnych oraz posiadającej wyjątkowe znaczenie religijne w ponad tysiącletniej historii chrześcijaństwa na ziemiach polskich. Książka liczy łącznie 390 strony. Zawiera: (…) sześć, obszernych rozdziałów, bibliografię, spis fotografii, indeks osobowy. Publikacja ma logiczną, przemyślaną strukturę porządkującą problematykę rozprawy, począwszy od omówienia ruchu odnowy liturgicznej w Kościele w I połowie XX w., przedstawienia zaangażowania liturgicznego Karola Wojtyły w życiu archidiecezji krakowskiej do 1963 r., stosunku arcybiskupa krakowskiego do „Konstytucji o liturgii” i jej wdrażania w Kościele powszechnym i w Polsce, troski o budowę struktur diecezjalnych dla realizacji reformy liturgicznej, protektoratu nad odnową liturgiczną w archidiecezji krakowskiej oraz miejsca reformy w Duszpasterskim Synodzie Archidiecezji Krakowskiej i I Synodzie Metropolii Krakowskiej.
Dr hab. Michał Białkowski, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Fragment recenzji rozprawy doktorskiej ks. Pawła Kummera zatytułowanej Karol Wojtyła wobec reformy liturgicznej w Archidiecezji Krakowskiej, Wydawnictwo Księgarnia Akademicka, Kraków 2022, ss. 390. Całość tekstu ukazała się w: „Nasza Przeszłość” t. 137: 2022.
Książka została wydana dzięki finansowemu wsparciu Ośrodka Dokumentacji i Studium Pontyfikatu JPII w Rzymie.
Fot. ODPiS JPII