„Aby dobro okazało się na polskiej ziemi potężniejsze od zła – i odniosło zwycięstwo. O to się modlę” – te słowa, wypowiedziane przez Jana Pawła II w Krakowie podczas jego drugiej pielgrzymki do Polski, stały się inspiracją do zorganizowania przez Fundację Jana Pawła II – Ośrodek Dokumentacji i Studium Pontyfikatu w Rzymie wystawy upamiętniającej 20. rocznicę manifestacji sierpniowych. Prezentowane fotografie dokumentują pacyfikacje manifestacji „Solidarności Walczącej”, jakie miały miejsce we Wrocławiu i Lubinie w 1982 roku.
Eksponowane materiały pochodzą z albumu przekazanego Papieżowi jako dar w czasie jego wizyty w 1983 roku w zniewolonej Ojczyźnie, który znajduje się obecnie w zbiorach Ośrodka.
Historycznym kontekstem tej wystawy są solidarnościowe wystąpienia, które były odpowiedzią na napięcia pomiędzy ówczesną władzą polityczną a opozycją. Główna fala manifestacji miała miejsce w sierpniu. Poprzedziły ją jednak liczne protesty w różnych miastach Polski. W założeniu miały mieć one charakter pokojowy i przebiegać pod hasłem „przywrócenia działalności NSZZ „Solidarność”, uwolnienia internowanych, aresztowanych i skazanych, zawarcia porozumienia narodowego”. Jednak władze państwowe w reakcji na masowe wystąpienia przystąpiły do tłumienia manifestacji, angażując obok sił Ministerstwa Spraw Wewnętrznych również wojsko.
Najliczniejsze demonstracje miały miejsce w Warszawie, Gdańsku, Wrocławiu, Nowej Hucie oraz na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Miedziowym. Tam wzięło w nich udział od kilkunastu do kilkudziesięciu tysięcy osób. Wiele osób demonstrowało też w Szczecinie, Krakowie, Częstochowie, Lublinie, Koszalinie, Bielsku-Białej, Koninie, Bydgoszczy, Przemyślu, Elblągu, Gorzowie Wielkopolskim i Łodzi. W sumie w wyniku działań milicji śmierć poniosło 6 osób, kilkaset doznało różnego rodzaju obrażeń. Ponad 5 tys. manifestantów zostało zatrzymanych.
Ekspozycja dokumentuje wydarzenia w dwóch miastach: w Lubinie na Dolnym Śląsku, gdzie manifestacja miała najtragiczniejszy przebieg, a w wyniku użycia przez oddziały ZOMO broni palnej śmierć poniosły trzy osoby; i we Wrocławiu. Na zdjęciach utrwalone zostały sceny zamieszek ulicznych, akty agresji oddziałów ZOMO skierowanych do rozproszenia demonstracji i rozbicia barykad z użyciem gazu łzawiącego, stopień mobilizacji jednostek wojskowych i różnorodność sprzętu i pojazdów wykorzystywanych w działaniach pacyfikacyjnych.
Wśród wystawionych ponad czterdziestu plansz ze zdjęciami można zobaczyć również teksty pochodzące z pisma „Solidarność Walcząca”, kazanie ks. Mirosława Drzewieckiego wygłoszone w styczniu 1981 roku w Katedrze Wrocławskiej oraz wybrane postanowienia Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ „Solidarność”.
Wystawę można oglądać od czerwca w Domu Polskim przy Via Cassia 1200 w Rzymie.
s. Julia Knurek i ks. Andrzej Dobrzyński