Ukazał się dziesiąty tom serii „JPII. Bibliografia polska”

Dziesiąty tom bibliografii zatytułowany Jan Paweł II. Bibliografia polska zostaje oddany do rąk Czytelników w roku jubileuszu stulecia urodzin Ojca Świętego z nadzieją, że publikacja stanie się przyczynkiem do uświetnienia obchodów tej znaczącej rocznicy, a przed wszystkim istotnym narzędziem pomagającym w poznawaniu dziejów pontyfikatu i nauczania Jana Pawła II.

Bibliografia jest szczególnym i bardzo istotnym sposobem służącym zachowaniu i rozpowszechnianiu nauczania Ojca Świętego. Od początku seria wydawnicza jest związana z działalnością Ośrodka Dokumentacji i Studium Pontyfikatu Jana Pawła II w Rzymie. Tom obecny jest pierwszym opracowanym we współpracy z Uniwersytetem Papieskim Jana Pawła II w Krakowie.

Do tej pory ukazały się następujące części bibliografii:

1. Karol Wojtyła w świetle publikacji / W. Gramatowski, Z Wilińska. Rzym 1980;
2. Jan Paweł II. Bibliografia polska 1978-1983 / W. Gramatowski, Z. Wilińska. Rzym 1987;
3. Jan Paweł II. Bibliografia polska 1984-1986 / W. Gramatowski, Z. Wilińska, D. Gułajewska. Rzym 1991;
4. Jan Paweł II. Bibliografia polska 1987-1989 / Z. Wilińska, D. Gułajewska. Rzym 1998;
5. Jan Paweł II. Bibliografia polska 1990-1991 / Z. Wilińska, D. Gułajewska. Rzym 2001;
6. Jan Paweł II. Bibliografia polska 1992-1993 / Z. Wilińska, D. Gułajewska, W. Gramatowski. Rzym 2003;
7. Jan Paweł II. Bibliografia polska 1994-1995 / Z. Wilińska, D. Gułajewska, W. Gramatowski. Rzym 2007;
8. Jan Paweł II. Bibliografia polska 1996 / D. Gułajewska, Z. Wilińska. Rzym 2012;
9. Jan Paweł II. Bibliografia polska 1997 / D. Gułajewska, Z. Wilińska. Rzym 2014.

Tom niniejszy, stanowiący w założeniu pełny – podmiotowy i przedmiotowy – rejestr publikacji papieskich za rok 1998, jest chronologiczną i merytoryczną kontynuacją poprzednich, zachowuje podobną metodykę bibliograficzną, by zapewnić jednolitą, konsekwentną ciągłość dzieła, opracowywanego przez dziesiątki lat.

Okrągła rocznica pontyfikatu, obchodzona w 1998 r., zaowocowała wieloma publikacjami analizującymi dwudziestolecie, a także wyrażającymi wdzięczność i hołd Ojcu Świętemu za bogactwo i doniosłość dokonań pontyfikatu.

Znaczna część zgromadzonych w tomie publikacji dotyczy recepcji nauczania Jana Pawła II z pielgrzymki w Polsce w 1997 r., jak również przygotowań do kolejnej wizyty w Ojczyźnie, planowanej na rok 1999. W samym roku 1998 Ojciec Święty odbył cztery pielgrzymki – na Kubę, do Nigerii, Austrii i Chorwacji. Nie były to pielgrzymki łatwe, szczególnie na Kubę, tkwiącą wciąż w systemie komunistycznym, czy do Austrii, gdzie Kościół był wewnętrznie skonfliktowany.

Podobnie jak w trzech poprzednich tomach, także w niniejszym wiele opisów poświęconych jest zbliżającemu się Wielkiemu Jubileuszowi Roku 2000, którego szczegółowy program obchodów, rozpisany na poszczególne lata, podaje list apostolski „Tertio millennio adveniente”. Spośród nowych dokumentów papieskich szeroki oddźwięk w publicystyce polskiej znalazła encyklika „Fides et ratio”, rozpatrująca relacje między wiarą a rozumem, a także list apostolski o świętowaniu niedzieli „Dies Domini”. Dla Kościoła powszechnego duże znaczenie miała wydana pod koniec roku bulla „Incarnationis mysterium”, a dla Kościoła w Polsce – ratyfikacja Konkordatu polskiego z 1993 r.

Tom dziesiąty, jak wszystkie poprzednie, rejestruje zarówno dokumenty i wypowiedzi Karola Wojtyły-Jana Pawła II, jak i publikacje o Nim, które ukazały się na terenie Polski, bez względu na język druku, nie uwzględnia więc poloników zagranicznych, z wyjątkiem książek recenzowanych w kraju – wyłącznie ze względu na ich polskie recenzje. Rejestrem objęto wszelkiego typu publikacje, a więc druki zwarte i seryjne, czasopisma, a przede wszystkim zamieszczone w nich artykuły, samoistne i niesamoistne dodatki do czasopism, fragmenty książek i utworów, kalendarze, odbitki i in. Całkowicie pomijana jest jedynie prasa codzienna.

Wszystkie opisy bibliograficzne sporządzono z autopsji. Zastosowano pełny opis rejestracyjny, uzupełniany często adnotacjami. Z uwagi na ogrom zebranych materiałów przeprowadzono drobną selekcję, pomijając fragmentaryczne teksty Jana Pawła II o nieustalonej proweniencji oraz mało istotne wzmianki o Jego nauczaniu, w tym niewielkie notki kronikarskie.

Główny zrąb Bibliografii składa się z dwóch zasadniczych części: podmiotowej, rejestrującej dokumenty i wypowiedzi Jana Pawła II oraz przedmiotowej, zawierającej piśmiennictwo o Nim. W obrębie obydwu zastosowano układ alfabetyczny: w części podmiotowej – według tytułów tekstów Ojca Świętego, w przedmiotowej – według nazwisk autorów, a w przypadku prac anonimowych lub zbiorowych, według tytułów publikacji.

Narzędziem, który pozwala łatwo dotrzeć do interesujących materiałów, jest indeks podmiotowo-przedmiotowy, łączący w jednym ciągu alfabetycznym nazwiska autorów i współpracowników z hasłami przedmiotowymi. Odsyłamy do wstępów każdego z tomów Bibliografii, w których można znaleźć poszerzone informacje nt. gromadzenia i opracowania zbiorów, jak również szczegóły budowy indeksu: haseł przedmiotowych i określników, odsyłaczy itp.

Z ogromnym smutkiem odnotowujemy bolesną dla nas stratę – odejścia do Wieczności śp. Zofii Wilińskiej, pomysłodawczyni bibliografii osobowo-przedmiotowej Karola Wojtyły-Jana Pawła II. Plan opracowania bibliografii Zofia Wilińska podjęła zaraz po usłyszeniu wyników Konklawe, w dniu 16 października 1978 r., a prace kontynuowała przy 9 tomach. Była inicjatorką nie tylko Bibliografii polskiej (i jej autorką), ale też innych serii, jak: bibliografii druków podziemnych, tzw. drugiego obiegu (w oprac. Anny Sitarskiej i Stefanii Skwirowskiej), muzykaliów (w oprac. Krystyny Bielskiej), esperanckiej (w oprac. Krystyny Macińskiej). Nie sposób nie wspomnieć Jej niezwykle ciepłej, przyjaznej osobowości i ujmującego uśmiechu, którym obdarzała każdego.

Chcemy wyrazić nadzieję, że dziesiąty tom Bibliografii polskiej, zamykający dwudziestolecie pontyfikatu, stanie się dobrym źródłem informacji dla wszystkich zainteresowanych Osobą i nauczaniem Ojca Świętego Jana Pawła II i skłoni Czytelników do badań nad życiem i dziełami Papieża-Polaka.

Zachęcamy również do korzystania z bazy internetowej, gromadzącej pełny rejestr materiałów, z wszystkich dotychczas wydanych tomów, a znajdującej się na stronie Federacji Bibliotek Kościelnych FIDES: https://www.fides.org.pl

Magdalena Olszewska
Biblioteka Główna Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie