Pragnę serdecznie pogratulować arcybiskupowi Jacquesowi Mouradowi otrzymanego wyróżnienia, które ma głębokie i ważne znaczenie dla jego życia, jego działalności, ale także dla dialogu między religiami oraz dla sprawy pokoju. Dzielę radość wszystkich jego przyjaciół i wszystkich uczestników dzisiejszego spotkania.
Chciałbym odwołać się do pewnego świadectwa ojca Paolo Dall’Oglio, który po zakończeniu uroczystości religijnej z udziałem Jana Pawła II, pod koniec roku 1984 w kościele Il Gesù w Rzymie, zbliżył się do Papieża i powiedział: „Ojcze Święty, dziękuję za Twoje nauczanie o dialogu. Proszę o szczególne błogosławieństwo, które pomoże mi stać się człowiekiem dialogu…”. Następnie, kontynuując o. Paolo dodał: „Jan Paweł spojrzał na mnie łagodnym, niezapomnianym wzrokiem. Utrzymał to spojrzenie bez wypowiedzenia ani słowa. Potem mnie pobłogosławił. Przeżyłem ekstazę… Fakt, że Piotr pobłogosławił moje powołanie do dialogu, sprawił, że unosiłem się w kosmosie! Byłem zachwycony!”.
Siedemnaście lat później, 7 maja 2001 roku, ojciec Paolo oraz trzej mnisi z Mar Musa – Jacques [Mourad], Jens i Houda – uczestniczyli we Mszy św. odprawianej prywatnie przez Jana Pawła II w kaplicy nuncjatury apostolskiej w Damaszku. Po Mszy Paolo powiedział do Papieża: „Ojcze Święty, wiele lat temu, w kościele Il Gesù w Rzymie, pobłogosławiłeś moje powołanie do dialogu. Teraz ofiarowuję Ci owoc Twego błogosławieństwa: wspólnotę monastyczną poświęconą dialogowi islamsko-chrześcijańskiemu.” Papież ponownie spojrzał, uniósł rękę i pobłogosławił naszą grupę (Guyonne de Montjou, Mar Musa. Un monastero, un uomo, un deserto, Mediolan 2008, s. 157–158).
Lata, które upłynęły od tamtego spotkania, były czasem próby, narastających konfliktów w Syrii, na Bliskim Wschodzie i w wielu częściach współczesnego świata. Doświadczenie cierpienia zawsze ma konkretne oblicze i historię. Wyróżnienie przyznane arcybiskupowi Jacquesowi Mouradowi potwierdza prawdę, że wielkie dzieła nie giną w chwilach próby, lecz się umacniają, nawet jeśli są bolesne i czasami wymagają ofiar. To jest prawo ziarna, które musi obumrzeć w ziemi, by wydać plon, by przynieść owoce (por. J 12,24).
To samo dotyczy misji dialogu między islamem a chrześcijaństwem, między religiami, między Kościołami, ale także dialogu w życiu ludzkim – zwłaszcza wtedy, gdy napotyka on trudności, niezrozumienie lub oskarżenia o zdradę tożsamości i słabość. Próba jest wyzwaniem, które z czasem może przynieść owoce. Trzeba wytrwać i nie rezygnować z dialogu, trzeba zaczynać od nowa z nadzieją, tak jak ojciec Paolo, ojciec Jacques i wielu innych mnichów, chrześcijańskich i muzułmańskich przyjaciół, którzy odbudowali klasztor Deir Mar Musa z ruin, tworząc nową wspólnotę monastyczną – nie tylko po to, by zachować dziedzictwo przeszłości, ale również by otwierać nowe horyzonty dialogu i współpracy we współczesnym świecie.
Zainspirowany dzisiejszą uroczystością, chciałbym zakończyć słowami wypowiedzianymi przez Jana Pawła II – papieża dialogu – w meczecie Umajjadów w Damaszku 6 maja 2001 roku. Powiedział wtedy:
„Żywię gorącą nadzieję, że chrześcijańscy i muzułmańscy przywódcy religijni i nauczyciele zechcą przedstawić nasze dwie wielkie wspólnoty religijne jako wspólnoty prowadzące dialog nacechowany szacunkiem, a nigdy już jako wspólnoty skłócone.
Jest bardzo istotne, aby młodych ludzi uczono szacunku i zrozumienia dla innych, tak, aby nic nie zdołało ich skłonić do posługiwania się religią w celu szerzenia lub usprawiedliwiania nienawiści czy przemocy. […] Dialog międzyreligijny jest najbardziej owocny, kiedy wypływa z doświadczenia «życia razem» na co dzień, w tym samym środowisku i kulturze. […] Każdy człowiek i każda rodzina przeżywa okres zgody, ale także chwile, gdy dialog zostaje zerwany. Pozytywne doświadczenia muszą umacniać w naszych wspólnotach nadzieję na pokój…”.
Dziękuję członkom Kapituły Nagrody św. Jana Pawła II oraz Fundacji Watykańskiej Jana Pawła II za podjęty wybór i za dzisiejsze spotkanie, które przypomina, że dialog między religiami służy pokojowi. Nie bójmy się tego dialogu, który przybliża nas do wzajemnego szacunku i do pokoju, którego tak bardzo pragnie wielu ludzi i w tylu miejscach na ziemi.
Kard. Mario Zenari, 18 października 2025, Sala Regia Pałacu Apostolskiego