Na rolę kultu Matki Boskiej Ludźmierskiej w tworzeniu i zachowaniu tożsamości mieszkańców Podhala i na maryjny profil nowej ewangelizacji zwracają uwagę akta sympozjum, które jesienią ub. roku odbyło się w Ludźmierzu i Nowym Targu. Ukazały się one pod tytułem „Maryja w wierze Kościoła i życiu narodu”. Publikacja zawiera czternaście referatów, które stanowią świadectwo refleksji o roli kultu Matki Boskiej w życiu ludzi oraz w historii i kulturze Podhala i Polski.
Pierwsze trzy teksty nawiązują do historycznej i teologicznej wymowy koronacji figury Matki Bożej. W kolejnych wystąpieniach omawiana jest problematyka kultu Królowej Podhala, różne jego formy i ich rozwój, jego ponadregionalny charakter, związek z duszpasterstwem młodzieży i rodzin czy też przekaz tego kultu w dobie kultury medialnej. W publikacji czytelnik znajdzie także teksty o charakterze historyczno-kulturowym, ukazujące rolę Sanktuarium na tle dziejów regionu, a także omawiające obecność kultu Matki Boskiej w folklorze słownym Podtatrza, w poezji gwarowej oraz znaczenie tego kultu dla działalności organizacji regionalnych takich jak Związek Podhalan.
Przedstawiono również historię patronatu Matki Boskiej Ludźmierskiej związaną ze służbą żołnierzy 21 Brygady Strzelców Podhalańskich. Publikacja została wzbogacona także o zbiór piętnastu legend o Matce Bożej Ludźmierskiej opatrzonych komentarzami, świadectwo o koronacji napisane w gwarze oraz dwa artykuły omawiające elementy maryjne obecne w polskiej ornamentyce wojskowej. Warto wspomnieć, że publikację rozpoczyna słowo wstępne kard. Stanisława Dziwisza, tekstom referatów towarzyszą streszczenia w języku polskim i angielskim, a także kolorowe reprodukcje obrazów Matki Boskiej Ludźmierskiej malowanych na szkle. Do książki dołączono także CD z filmem dokumentalnym TVP Kraków nakręconym podczas sympozjum.
Lektura tego tomu pomaga zrozumieć rolę kultu Matki Boskiej Ludźmierskiej w tworzeniu i zachowaniu tożsamości chrześcijańskiej, polskiej i regionalnej mieszkańców Podhala a także znaczenie religijności maryjnej w polskiej historii i kulturze. Sanktuarium ukazane jest nie tylko jako skarbiec dziedzictwa przeszłości, lecz jako duchowe centrum, pulsujące życiem oraz nowymi inicjatywami o charakterze religijnym i kulturalnym.
Autorzy tekstów reprezentują polskie środowiska naukowe oraz inne związane z Sanktuarium Królowej Podhala, a także instytucje rzymskie i watykańskie. Redaktorami tomu są dr Anna Mlekodaj i ks. dr Andrzej Dobrzyński. Warto także podkreślić, że jak nad organizacją sympozjum tak i nad wydaniem materiałów czuwał ks. Tadeusz Juchas, kustosz Sanktuarium Królowej Podhala. Publikacja została wydana staraniem Parafii Wniebowzięcia NMP w Ludźmierzu przez Wydawnictwo „Zachylina” w Rabce. Osoby zainteresowane nabyciem książki proszone są o kontakt: sanktuarium@ludzmierz.pl; tel. 00 (48) 18 265 55 27; fax 18 265 55 25.
Wspomniane sympozjum odbyło się w dniach 23-24 października 2012 roku. Jego organizatorami wraz z ludźmierskim Sanktuarium Królowej Podhala, Podhalańską Wyższą Szkołą Zawodową w Nowym Targu oraz Uniwersytetem Papieskim Jana Pawła II w Krakowie, był także Ośrodek Dokumentacji i Studium Pontyfikatu Jana Pawła II w Rzymie. Wpisało się ono w przygotowania do jubileuszu 50-lecia koronacji cudownej figury Matki Boskiej, których kulminacyjnym punktem będą uroczystości z okazji Wniebowzięcia NMP, 15 sierpnia br. w Ludźmierzu.